Twee diensten, de ene op donderdag om 9.30 uur en de andere op zondag om 10.30 uur. Ik was van plan om op donderdag al over de dienst te schrijven maar bleef puzzelen totdat de dienst van zondag geweest was. De kunst is om je eigen belevenissen wel mee te laten spreken maar als instrument voor het grotere en bovenpersoonlijke gebeuren van het altaarsacrament. En dat is soms best lastig als het stille diensten zijn en de periode van stille diensten ook wel erg lang begint te duren.
Nu hebben we in Leeuwarden het perspectief dat we met Pinksteren weer “open gaan” , ja, natuurlijk met nog restricties en voorzichtigheden maar toch. Dat speelt mee in de perceptie van deze Hemelvaartstijd: dat het dus nog geen Pinksteren is, en nu ja, daar bevinden we ons in een oer-traditie van het eerste Pinksteren, dat je in een verwachting leeft en dat je daar met je bewustzijn al naartoe reikt maar dat je er niet even snel heen kunt gaan.
Dit jaar is werkelijk alles anders dan anders, en de Hemelvaartstijd in deze stilte en afzondering is dat dus ook. Voor mij was er niets extatisch aan, hoewel de beleving wijd was en groot. Het gaat immers om het aardezijn en het hemelzijn. Ik werd innerlijk erg wakker toen de woorden klonken in de dienst dat Christus het aardezijn mee opneemt in het hemelzijn. In het Duits is dat “opnemen” anders benaderd, daar heet het “einverleibt”, tja, vertaal dat maar eens, zoiets als “inbelichaamd” maar dat is dan weer geen Nederlands. einverleibt dus en ook nog eens als een werkwoord. Het werkwoord is “einverleiben” en wel zo gebruikt dat Christus het aardezijn “einverleibt” in het hemelzijn. Niet andersom, wat je misschien meer voor de hand liggend zou vinden.
Andersom zou zijn dat je op aarde een stukje hemel in je draagt. Niks verkeerds aan natuurlijk, maar de beweging van Hemelvaart is in deze woorden die andere. Ik heb er even voor nodig gehad om op iets te komen wat ik eigenlijk wel wist. Dat kun je soms hebben dat je iets herontdekt en dan is het ineens een laag dieper. De wolken zijn omhooggetild water, omhooggetilde meren, rivieren, omhooggeheven zee, wat een machtige kracht is daar werkzaam in dit optillen.
Dit proces van de omhooggetilde wolken die dan weer op de aarde neerzegenen, nee, dit is geen tikfout en nee het hoeft niet meteen een wolkbreuk te zijn, en ja de Nederlandse boeren wachten op dit moment met smart op buien na alle droogte, dit proces is de grote waterkringloop van onze planeet en deze wordt als beeld gebruikt voor het optillen van iets dat veel verder en dieper gaat.
Het is het aarde-element zelf, het vaste, het gestructureerde, het gewordene, het dragende dat ook opgetild wordt tot in de hemelsferen en van daaruit neerdaalt en daaruit onstaat dus het stukje hemel op aarde. Dan is het aldus opgetilde aardse ook verwandeld, het is doordrongen met hemelkrachten. Dat is het beeld van het heffen van de substanties in de transsubstantiatie. Dan zijn ze in de Christussfeer gebracht waardoor ze gezegend worden: laat zijn het brood, laat zijn de wijn……
Het zou ook de hele aardewereld kunnen zijn met alles wat tot haar behoort, die uit haar gevallen zijn, uit haar aan verval prijsgegeven zijn wordt opgetild, denk aan het herfstgedicht van Rilke : und in den Nächten fällt die schwere Erde….. es ist in allem…. und doch ist Einer, der unendlich sanft alles in seinen Handen hällt, in NL: en in de nachten valt de zware aarde….het is in alles, …..en toch is er een, die oneindig teder alles in zijn handen houdt, je kunt niet uit Gods hand vallen, al lijkt het soms wel eens zo, hij draagt het zijn.
Wat de waterkringloop in de natuur is en die wordt volbracht vanuit de krachten die in de natuur zelf aanwezig zijn wordt op deze diepere en dichtere laag volbracht vanuit iets dat boven de natuurprocessen uitgaat. Het nog dichtere en het nog compactere, dat wat het aardachtige van onze aardewereld uitmaakt en dat wij ook in ons zelf dragen en wat schijnbaar zo ondoordringbaar is: het wordt doordrongen door het Christuswezen dat zich nu juist daarmee heeft willen verbinden.
Het zal wel met de stemmingen van dit bijzondere jaar te maken hebben dat dit element van de zwaarte in de beleving zo op de voorgrond trad. De aardezwaarte kan eigenlijk niet opgetild worden vanuit natuurkrachten zelf maar wel vanuit de Christuskrachten die zich met onze wereld hebben verbonden. Dat gaf de bijzonder ernstige stemming aan deze beide diensten. Het was echter ook een ingehouden feestelijke stemming.
Toch is dit delen over ervaringen in stille diensten langs deze weg een voorlopig middel.
Het is zo virtueel en te ijl om een sacramentsgemeenschap op den duur te voeden. Juist daarom deel ik langs deze weg iets van de zwaarte die ik erbij voel. Het is nog steeds rëeel , het voltrekken van de diensten op deze manier. Maar het wordt wel weer hoog tijd om het tot de fysiek gedeelde ervaring te maken waar onze dienst voor is bedoeld.
Nu ja, er wordt dus aan gewerkt.
Met Pinksteren is dus de dienst weer toegankelijk, zij het helaas nog zonder fysieke communie. We zullen met deurbeleid en stickers op stoelen en nog even niet zingen het zo veilig mogelijk voor jullie allemaal maken. Nog even geduld a.u.b.
Hartelijke groet van Nina.